Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Մարգարեն: Ջեբրան Խալիլ Ջեբրան

Մասնակցության հղումը տԵս այստեղ:

ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Եվ խնդրեց հռետորը.

_ Ասա’ մեզ ազատության մասին:
Եվ նա պատասխանեց.
_ Քաղաքի դարպասների և ձեր օջախների մոտ ես
տեսել եմ, թե ինչպես եք դուք ծնրադրում և
խոնարհվում ձեր ազատությանը,
այդպես ստրուկներն են քծնում բռնակալի առջև
և փառաբանում են նրան, թեև նա սպանում է նրանց:
Այո, տաճարի պուրակում և ամրոցի ստվերում ես տեսել եմ,
թե ձեզանից ամենաազատներն ինչպես են իրենց ազատությունը
կրում որպես լուծ և ձեռնաշղթաներ:
Եվ իմ սիրտն արյունում էր, քանզի դուք
կարող եք ազատ դառնալ միայն այն ժամանակ,
երբ նույնիսկ ազատություն փնտրելու բուն ցանկությունն իսկ
բեռ կդառնա ձեզ համար և դուք կդադարեք ազատության մասին
խոսել որպես փնտրվող ու ձեռք բերվող բանի:
Դուք այն ժամանակ չեք դառնա իսկապես ազատ,
երբ ձեր օրերն ու ձեր գիշերները ազատ կլինեն կարիքից ու վշտից:
Այլ այն ժամանակ՝ երբ ձեր կյանքը գոտևորված կլինի
դրանցով, բայց դուք դրանցից վեր կբարձրանաք
մերկացած, առանց շղթաների:
Եվ ինչպե՞ս դուք վեր կբարձրանաք օրերից ու գիշերներից՝
եթե ձեր ըմբռնման արշալույսին չպոկեք այն կապանքները,
որոնցով դուք շղթայել եք ձեր միջօրեն:

Հիրավի այն, ինչը դուք ազատություն եք կոչում,
ամենաամուրն է այդ շղթաներից, թեև նրա օղակները
փայլում են արևի տակ և կուրացնում են ձեր աչքերը:
Եվ ի՞նչը, եթե ոչ ձեր էության մասնիկները, դուք կուզենայիք
մի կողմ շպրտել, որպեսզի ազատություն ձեռք բերեիք:
Եթե դա անարդար օրենք է, որը դուք կուզեիք փոխել,
ապա այդ օրենքը հենց ձեր ձեռքով է գրվել ձեր ճակատին:
Դուք չեք կարող ջնջել այն, եթե դուք նույնիսկ կրակը նետեք
օրենքների գրքերը. դուք չեք կարող լվանալ այն
ձեր դատավորների ճակատներից, եթե նույնիսկ
ամբողջ ծովի ջուրը լցնեք դրա վրա:
Իսկ եթե դա բռնակալ է, որին դուք կուզենայիք
գահընկեց անել, ապա նախ նայեք՝ քանդվա՞ծ է արդյոք
նրա գահը, որ ձեր հոգում է կառուցված:
Քանզի ինչպե՞ս կարող է բռնակալն իշխել ազատներին ու հպարտներին,
եթե նրանց ազատության մեջ բռնակալություն չկա
և նրանց հպարտության մեջ ամոթը չկա:
Եթե դա հոգս է, որից դուք կուզենայիք ազատվել,
ապա այդ հոգսն ավելի շուտ հենց դուք եք ընտրել,
քան թե դա պարտադրված է եղել ձեզ:
Եվ եթե դա վախ է, որը դուք կուզեիք ձեզանից վանել,
ապա այդ վախի աղբյուրը ձեր սրտում է, այլ ոչ թե վախեցնողի ձեռքում:
Հիրավի, ձեր էության մեջ ամեն բան շարժվում է անփոփոխ կիսագրկման մեջ՝
ցանկալին ու սարսափեցնողը, նողկալին ու նվիրականը,
այն, ինչը դուք փնտրում եք, և այն, ինչից դուք կփախչեիք:
Այդ ամենը շարժվում է ձեր մեջ, ինչպես զույգ կազմած լույսն ու ստվերը:
Երբ ստվերը գունատվում ու անհետանում է, մարող լույսը
ուրիշ լույսի ստվեր է դառնում:
Այդպես էլ ձեր ազատությունը, որ իր կապանքները կորցնելով՝
ինքն է կապանք դառնում ավելի մեծ ազատության:

ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԿՐՔԻ ՄԱՍԻՆ

Նորից խոսեց քրմուհին և խնդրեց.
_ Ասա’ մեզ Բանականության և Կրքի մասին:
Եվ ասաց նա ի պատասխան.
_ Հաճախ ձեր հոգին մարտադաշտ է, որում բանականությունը և կամքը
պատերազմում են կրքերի և մղումների դեմ:
Օ, եթե ես կարողանայի խաղաղարար դառնալ ձեր հոգում,
եթե ինձ հաջողվեր ձեր մասնիկների տարաձայնությունն ու
հակառակորդությունը դարձնել մեղեդի և միասնություն:
Բայց ես ինչպե՞ս հասնեմ դրան, եթե հենց դուք ինքներդ
ձեր բոլոր մասնիկները սիրող խաղարար չդառնաք:
Ձեր բանականությունն ու կիրքը ծովում լողացող
ձեր հոգու ղեկն ու առագաստն են:
Եթե ձեր առագաստներն ու ղեկը կոտրված են, դուք կարող եք
քշվել ալիքներից ու լողալ հոսանքով կամ անշարժ կանգնել բաց ծովում:
Քանզի բանականությունը, երբ այն միայնակ է իշխում, սահմանափակող ուժ է.
իսկ միայն կիրքը բոց է, որն այրում է ինքն իրեն:
Դրա համար էլ թող ձեր հոգին բանականությանը բարձրացնի կրքի գագաթին,
որ նա կարողանա երգել. եվ թող նա կրքին ուղղորդի բանականությամբ,
որպեսզի ձեր կրրքը ապրի՝ ամեն օր վերածնվելով, և Փյունիկի պես մոխիրներից հառնելով:
Ես կուզենայի, որ դուք ձեր կամքն ու ձեր մղումները
համարեիք երկու թանկագին հյուր ձեր տանը:
Չէ՞ որ դուք հյուրերից մեկին ավելի շատ պատիվներ չեք տա մյուսի համեմատ. քանզի նա, ով ավելի ուշադիր է մեկ հյուրի հանդեպ, երկուսի սերն ու վստահությունն էլ կորցնում է:
Երբ դուք նստում եք բլուրների միջև, արծաթափայլ բարդիների զով ստվերում՝
հեռավոր դաշտերի ու մարգագետինների հետ կիսելով խաղաղությունն ու անդորրը, այդժամ թող ձեր սիրտը լռության մեջ շշնջա. «Աստված հանգստանում է բանականության մեջ»:
Երբ փոթորիկը պայթի և հզոր քամին սկսի ճոճել անատառի ծառերը, իսկ որոտն ու կայծակը ազդարարեն երկնքի վեհությունը, այդժամ թող ձեր սիրտը երկյուղած բացականչի. «Աստված շարժվում է կրքի մեջ»:
Եվ քանի որ դուք շնչառություն եք Աստծո աշխարհում
եվ տերև եք Աստծո անտառում, դուք ևս հանգստացեք բանականության մեջ
եվ շարժվեք կրքի մեջ:

ՑԱՎԻ ՄԱՍԻՆ

Հետո հարցրեց մի կին.
_ Ասա’ մեզ Ցավի մասին:
Եվ նա ասաց.
_ Ձեր ցավը երկփեղկումն է խեցու, որում ամփոփված է
ըմբռնելու ձեր շնորհը:
Ինչպես պտղի կորիզն է հարկավոր ջարդել, որ նրա միջուկը արև տեսնի,
այնպես էլ դուք պետք է ճանաչեք ցավը:
Եթե ձեր սիրտը չդադարեր ապշել կյանքի ամենօրյա հրաշքներից,
ապա ձեր ցավը ոչ պակաս ապշեցուցիչ կթվար, որքան ուրախությունը:
Եվ դուք ձեր սրտի տարվա եղանակները կընկալեիք այնպես, ինչպես
միշտ ընկալել եք ձեր դաշտերի վրայով անցնող տարվա եղանակները:
Եվ դուք անխռով կնայեիք ձեր տխրության ձմեռների միջով:
Ձեր ցավի մեջ շատ բան դուք ինքներդ եք ընտրել:
Դա դառը դեղ է, որով ձեր ներսի բուժակը դարմանում է ձեր հիվանդ էությունը:
Դրա համար էլ վստահեք բուժակին և լռությամբ ու հանգստությամբ խմեք նրա դեղերը. քանզի նրա ձեռքը՝ ծանր և ամուր, Անտեսանելու հոգատար ձեռքով է ուղղորդվում,
Ու թեև ձեր շուրթերն այրում է նրա մոտեցրած թասը, դա այն կավից է պատրաստված, որը բրուտը թրջել է իր սրբազան արցունքներով:

ԻՆՔՆԱՃԱՆԱՉՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Եվ խնդրեց մի տղամարդ.
_ Ասա’ մեզ Ինքնաճանաչման մասին:
Եվ նա պատասխանեց.
_ Ձեր սրտերն անդորրության մեջ են ճանաչում օրերի ու գիշերների գաղտնիքները:
Բայց ձեր ականջները տենչում են ձեր սրտի իմացածը լսել:
Դուք կցանկանայիք բառերով ճանաչել այն, ինչ դուք միշտ գիտեիք մտովի:
Դուք կցանկանայիք մատներով հպվել մերկ մարմնին ձեր երազների:
Եվ դա սքնչելի է:
Ձեր հոգու գաղտնի աղբյուրը պետք է հորդա և խոխոջալով հոսի դեպի ծովը.
Եվ սեփական անսահման խորությունների գանձը կբացվի ձեր հայացքների առջև:
Բայց մի’ փորձեք կշռել ու չափել ձեր անհայտ գանձարանը.
Եվ մի’ փորձեք ձեր իմացության խորությունը չափել գավազանի ու խորաչափի օգնությամբ:
Քանզի այն ծով էանսահման ու առանց չափի:
Մի’ ասեք. «Ես բացահայտել եմ ամբողջ ճշմարտությունը», այլ
ավելի լավ է ասեք. «Ես բացահայտել եմ ճշմարտությունը» :
Մի’ասեք. «Ես բացահայտել եմ հոգու ճանապարհը»: Ավելի լավ է
ասեք. «Ես հանդիպել եմ իմ ուղով գնացող հոգուն»:
Քանզի հոգին բոլոր ճանապարհներով է գնում: Հոգին միայն մի
ուղղությամբ չի գնում և չի աճում շաքարեղեգի պես: Հոգին բացվում է
անսահման թերթիկներ ունեցող լոտոսի նման:

Հ

ԱՆՑԱՆՔԻ ՈՒ ՊԱՏԺԻ ՄԱՍԻՆ

Այնուհետև առաջ եկավ քաղաքի դատավորն ու խնդրեց.
_ Ասա’ մեզ Հանցանքի ու Պատժի մասին:
Եվ ասաց նա ի պատասխան:
_ Այն ժամին, երբ ձեր հոգին ճամփորդում է քամու թևերին,
Դուք, միայնակ ու անպաշտպան, չարիք եք պատճառում
ուրիշներին, այսինքն նաև ձեզ:
Այդ պատճատով էլ դուք կթակեք ու անտեսված կմնաք
Օրհնյալի դարպասների մոտ: Շարունակել կարդալ “Մարգարեն: Ջեբրան Խալիլ Ջեբրան”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Սիրային երգ մահվան մասին։ Յասուլ Յունան

hqdefaultԳործող անձինք
Պառավ Ֆարհադ
Փուչիկ վաճառող

Բեմը զբաոսայգի է։ Մի պառավ ծաղկազարդ չադրայով և սպիտակ գլխաշորով, տխուր-տրտում և սպասման մեջ նստել է նստարանին։ Շարունակել կարդալ “Սիրային երգ մահվան մասին։ Յասուլ Յունան”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Հուշանգ Մորադի Քերմանի. Վարունգի որքը

Քունը չէր տանում. վեր ելավ, սեղանի վրայի մրգամանից մի վարունգ վերցրեց, ուզեց կեղևել ու ուտել, լավ չէր տեսնում՝ ակնոցը դրեց, դանակը վերցրեց: Նայեց վարունգի որքին ու գխին. մանրիկ ու թոռոմ մի ծաղիկ էր կպած վարունգի գլխին: Նայեց կոմոդի վրայի վայելչագրության արվեստի գործին. ամեն անգամ, երբ ուզում էր վարունգ ուտել, աչքն ընկնում էր դրան ու ժպտում.
«Կյանքը վարունգի է նմանում՝ որքը դառն է»:Ընկերն ասել էր.
-Արի ու տես որ գլուխն է դառը: Մարդիկ սխալվում են՝ վարունգի որքն ու գլուխը, ծայրն ու վերջը շփոթում: Վարունգի ծայրն այնտեղ է, որտեղից սկիզբ է առնում վարունգի կյանքը, այսինքն ցողունին ու ճյուղին կպած ծաղկի միջից աշխարհ է գալիս և չի ժպտում, աճում է, առաջ է գնում մինչև այնտեղ, որտեղից հետո այլևս երկարելու ուժ չի ունենում, կանգ է առնում, և այնուհետև՝ ոչի՛նչ, այսինքն վե՛րջ: Վարունգի կյանքի ավա՛րտ: Շարունակել կարդալ “Հուշանգ Մորադի Քերմանի. Վարունգի որքը”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Գաճաճի խոսքերից։ Ագուտագավա Ռյունոսկե

hqdefault

ՆԱԽԱԲԱՆ

«Գաճաճի խոսքերը» միշտ չէ, որ արտահայտում են մտքերս: Դրանք սոսկ հնարավորություն են ստեղծում պատկերացում կազմելու, թե մտքերն իմ ինչպես են օր-օրի փոփոխվում: Լինում է, որ ցողունը մի քանի շիվ է տալիս. Ով իմանա` քանիսը: Շարունակել կարդալ “Գաճաճի խոսքերից։ Ագուտագավա Ռյունոսկե”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Պետեր Հանդքե։ Նոբելյան բանախոսություն

handkepeterԽաղա խաղը: Մի եղիր գլխավոր հերոս: Փնտրիր մարտահրավերներ: Բայց մի նպատակադրվիր կոնկրետ արդյունքի: Խուսափի՛ր հետին մտքերից: Ոչինչ մի թաքցրու: Եղիր մեղմ և ուժեղ: Ունեցիր մասնակցություն, բայց արհամարհիր հաղթանակը: Մի պրպտիր, մի ստուգիր, բայց զգոն մնա՝ նշաններին հետամուտ: Եղիր բաց աշխարհի առաջ: Բարձրացրու աչքերդ, հրավիրիր ուրիշներին այնտեղ նայելու, համոզվիր, որ կա բավարար խորություն ու գտիր քեզ նրանցից յուրաքանչյուրի արտացոլքում: Վճիռ կայացրու, երբ ոգեշնչված ես: Թույլ տուր քեզ ձախողելու: Բայց ամենից առաջ քեզ ժամանակ տուր՝ անցնելու զարտուղիներով: Մի անտեսիր ծառն ու ջուրը: Կանգնիր այնտեղ, որտեղ ուզում ես և թույլ տուր արևին ջերմացնելու քեզ: Մոռացիր ազգականներիդ, օգնություն առաջարկիր անծանոթներին, խոնարհվիր, որ տեսնես մանրուքները, խուսանավիր մարդկային դատարկությունից, գրողի ծոցն ուղարկիր բախտի դրաման՝ ծիծաղով հաղթահարելով տարաձայնությունները: Առաջնորդվիր քո իրական գույներով, մինչև կապացուցես քո ճշմարիտ լինելը, և տերևների խշշոցը կդառնա հաճելի: Անցի՛ր գյուղերով»: Շարունակել կարդալ “Պետեր Հանդքե։ Նոբելյան բանախոսություն”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Օմար Խայամ։ Գովք գինու և վայելքի

Դրախտում ասում են, փերի-հուրն անուշ է,
Կասեմ՝ դրախտից խաղողի ջուրն անուշ է,
Առ այս կանխիկն, ապառիկից ձեռ քաշիր,
Հեռվից է, որ թմբուկի ձենն անուշ է: Շարունակել կարդալ “Օմար Խայամ։ Գովք գինու և վայելքի”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Նվիրվում է Շվեյցարիային: Էռնեստ Հեմինգուեյ

Hemingway-1957Միստր Ուիլլերի զվարճությունները Մոնտրեում

Կայարանի բուֆետում տաք էր ու լուսավոր։ Ջանադրաբար մաքրված փայտե սեղանները փայլում էին․ դրանց վրա թղթե տոպրակներով աղի գալեթներ էին դրված։ Աթոռները քանդականախշ էին, ժամանակի ընթացքից՝ մաշափայլ, բայց և այնպես՝ հարմար նստատեղով։ Պատից կախված էր փայտե փորագրանախշ մի ժամացույց, իսկ սենյակի խորքում բուֆետի դիմհարն էր։ Դրսում ձյուն էր գալիս։ Ժամացույցի տակի սեղանի մոտ երկու բեռնակիր մաճառ էին խմում։ Երրորդ բեռնակիրը մտավ ներս ու ասաց, որ Սեն-Մորիսից ժամանող արևելասիմպլոնեան ճեպընթացը մեկ ժամ կուշանա։ Միստր Ուիլլերի սեղանիկին մոտեցավ մատուցողուհին։ Շարունակել կարդալ “Նվիրվում է Շվեյցարիային: Էռնեստ Հեմինգուեյ”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Ցուրտ օրը։ Վիլյամ Սարոյան

saroyanՍիրելի Մ…
Կուզեի իմանաք, որ այսօր շատ ցուրտ է Սան Ֆրանցիսկոյում, և ես սառչում եմ:
Այնքան ցուրտ է սենյակս, որ ամեն անգամ պատմվածք սկսելիս, ցուրտն ինձ նեղում
է, ու ես վեր պիտի կենամ լիցքային վարժություններ անելու: Շարունակել կարդալ “Ցուրտ օրը։ Վիլյամ Սարոյան”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Վելվետե շալվարը: Վիլյամ Սարոյան

saroyanՄարդկության մեծամասնությունը, եթե չասենք երբեք, ապա խիստ հազվադեպ է խորհում այն մասին, թե ինչ կարևոր բան է շալվարը: Սովորական մարդը առավոտյան շալվար հագնելիս և երեկոյան այն հանելիս, կամ օրվա որևէ այլ պահի, մի վայրկյան անգամ կանգ չի առնում մտածելու, եթե նույնսիկ այդ մտքերը զվարճանալու համար լինեն միայն, թե ինչ դժբախտ կլիներ ինքը, եթե շալվար չունենար, ինչ խղճուկ տեսք կստանար, եթե ստիպված լիներ մարդկանց առաջ ներկայանալ առանց շալվարի, ինչքան անճոռնի կդառնար նրա շարժուձևը, որքան անհեթեթ՝ յուրաքանչյուր ասած խոսքը, ինչ կատարյալ՝ անուրախ նրա վերաբերմունքը կյանքի նկատմամբ: Շարունակել կարդալ “Վելվետե շալվարը: Վիլյամ Սարոյան”

Posted in Առանց կարգի, ԳՐԱԿԱՆ ԱԿՈՒՄԲ

Ներսը և դուրսը։ Հերման Հեսսե

Alternative-Hermann-Hesse-pic

Կար մի մարդ Ֆրիդրիխ անունով, որը պարապում էր հոգևոր առարկաներով և տիրապետում էր բազմապիսի գիտելիքների: Սակայն նրա համար էական չէր, թե այդ գիտելիքը կամ միտքը ինչպիսին կլիներ, նա պարզապես սիրում էր մտածողության մի որոշակի եղանակ, իսկ մյուսներն արհամարհում էր և խորշանք ուներ նրանց հանդեպ: Այն, ինչը նա սիրում էր և ինչի նկատմամբ հարգանք էր տածում՝ տրամաբանությունն էր, այդ այնքան հրաշալի մեթոդը, և ապա միայն ընդհանրապես այն, ինչը նա «գիտություն» էր անվանում: Շարունակել կարդալ “Ներսը և դուրսը։ Հերման Հեսսե”